Vias institute en Belgian Cycling (de Koninklijke Belgische Wielrijdersbond) kondigen aan de vooravond van de start van het Belgische wielerseizoen een samenwerking aan. Motards en bestuurders in dienst van de bond worden voortaan getest op hun rijgeschiktheid vooraleer te mogen rijden tijdens wielerwedstrijden. Er gelden enkele aparte verkeersregels tijdens wielerwedstrijden en het rijden is moeilijker omdat de situaties onvoorspelbaar en drukker zijn. Met deze screening worden hoge eisen gesteld aan bestuurders en motorrijders en dat komt de verkeersveiligheid tijdens de wedstrijden zeker ten goede.
Bij de start van het Belgische wielerseizoen kondigen Vias institute en de KBWB een samenwerking aan. Via een multidisciplinair onderzoek gaat Vias institute na of motards en bestuurders in dienst van de wielerbond rijgeschikt zijn op medisch, psychologisch en praktisch vlak om in wielerwedstrijden te rijden. Het gaat onder andere over coaches, chauffeurs en piloten van wedstrijdcommissarissen en tijdopnemers die getest worden.
Hoe verloopt de screening?
De artsen gaan eerst de medische paraatheid na. Daarvoor worden strenge normen gehanteerd, vergelijkbaar met bijvoorbeeld professionele bestuurders. Daarnaast stelden de psychologen van het Vias institute ook een testbatterij op die verschillende functies meet die eigen zijn aan ‘rijden in de koers’. Zo worden onder andere reactietijden gemeten, onder eenvoudige omstandigheden, maar ook onder stress. Andere tests gaan over de mogelijkheid om de aandacht te verdelen, zich voldoende lang kunnen concentreren, risicoperceptie en het kunnen inschatten van onverwachte manoeuvres.
Tenslotte volgt er een praktische rijtest die bestaat uit een rit in reële omstandigheden zowel op een druk als een technisch traject. Na deze testen volgt overleg tussen de experts over de drie onderdelen en kan al dan niet een attest (‘Fit to pilot’) afgeleverd worden. Voor de bestuurders en motards in dienst van de KBWB geldt dat wie geen attest kan voorleggen, ook geen licentie krijgt. Zo’n licentie is verplicht om in internationale en nationale wedstrijden een voertuig te mogen besturen.
Waarom is een screening nodig?
Deelnemen als bestuurder van een auto of motorfiets binnen een wedstrijdsituatie in een wielerwedstrijd is niet hetzelfde als deelnemen aan het gewone verkeer. Het is moeilijker omdat de omstandigheden drukker en onvoorspelbaarder zijn. De bestuurders staan onder constante druk door de aanwezigheid van de renners, het publiek en de duur van de inspanning. Vandaar dat het niet onlogisch is om meer dan gewone eisen te stellen aan deze bestuurders. Dit is nodig om de veiligheid in en rond de koers te garanderen, voor zowel de renners, het publiek als alle andere betrokkenen in de koers.
Wedstrijd tussen de rode en groene vlag
De wielerwedstrijd wordt aangekondigd door een voertuig met een rode vlag. Op het einde van de wedstrijdkaravaan rijdt een voertuig met een groene vlag. Tussen deze twee vlaggen gelden de volgende regels altijd: gordel dragen, geen GSM bedienen die je in de hand houdt, richtingaanwijzers gebruiken, geen TV vooraan in de wagen en nultolerantie voor bestuurders wat betreft alcohol en drugs.
Daarnaast is er een briefing voor de wedstrijd voor alle bestuurders en moeten alle voertuigen “radio-tour” ontvangen. Dit is een intern radio-kanaal waar niet alleen sportieve informatie gegeven wordt, maar ook waarschuwingen voor obstakels, hindernissen of onverwachte situaties waarbij de veiligheid van zowel renners als volgers in het gevaar zou kunnen komen.
Alle voertuigen in de karavaan dienen over een accreditatie en een “officieel volgbewijs” te beschikken.
Verkeerslichten? Enkel stoppen bij overwegen
Naast de algemene regels zijn er ook nog enkele uitzonderingen die tijdens een wielerwedstrijd gelden. De belangrijkste uitzondering op de verkeersregels is dat voertuigen in de wedstrijdkaravaan niet moeten stoppen voor rode verkeerslichten. Aangezien het parcours afgesloten is voor ander dwarsend verkeer, houdt dit geen risico in voor de verkeersveiligheid.
Bij overwegen moet het belsignaal en de rode knipperlichten wel absoluut gerespecteerd worden. Renners en bestuurders die zich hieraan niet houden, worden uitgesloten. Ze krijgen bovendien een financiële boete opgelegd, los van een eventuele gerechtelijke vervolging. Vorig jaar zijn bij de Scheldeprijs nog 35 renners uit koers gezet omdat ze het rode stoplicht negeerden en door de slagbomen glipten.
Aan zebrapaden moeten voertuigen en motoren in een wielerwedstrijd geen voorrang verlenen aan voetgangers die wensen over te steken.
Auto’s rijden rechts, moto’s mogen soms links
In principe rijden alle wagens aan de rechterkant, wanneer motoren zich achter een groep renners bevinden, rijden ze wel aan de linkerzijde (om de ploegleiders de nodige ruimte te geven).
Tv-motoren, fotografen en radiocommentatoren worden door de wedstrijdcommissarissen en/of de wedstrijdorganisatie aangestuurd. Zij dienen bepaalde afstanden en posities te respecteren. Belangrijkste regel hierbij is dat ze de veiligheid van de renners niet in het gedrang brengen en het sportieve verloop van de wedstrijd niet beïnvloeden.
Voorbijsteken? Toestemming vragen!
Wanneer een voertuig een groep renners of het peloton wenst voorbij te steken dient de chauffeur toestemming te vragen aan de wedstrijdcommissarissen (scheidsrechters) of aan een vertegenwoordiger van de organisatie. Het zijn de wedstrijdcommissarissen die bepalen wanneer ploegleiders het peloton mogen voorbijsteken om zich naar een kopgroep te begeven, of in de omgekeerde beweging wanneer het peloton sterk en snel komt opzetten met de bedoeling de vluchtersgroep opnieuw in te halen. Bij het inhalen van renners wordt er onder andere met de windrichting rekening gehouden en wordt er geclaxonneerd.
In België mogen mobiele signaalgevers het peloton niet voorbijsteken, zij dienen de zogenaamde “way-out / way-in” te gebruiken. Dit zijn alternatieve routes die de mobiele signaalgevers de kans geven om rustig en zonder het nemen van overbodige risico’s zich opnieuw vooraan in de wedstrijd te begeven zonder dat ze een inhaalbeweging van het peloton moeten maken.
Snelheid wordt door de dynamiek van de koers bepaald
De snelheid waarmee de karavaan zich verplaatst wordt bepaald door de “dynamiek” van de wedstrijd wat inhoudt dat het soms bijzonder snel kan gaan (rugwind, afdalingen, versnellingen in het peloton) of wat trager bij tegenwind, een gesloten wedstrijdsituatie, het naderen van de “bevoorradingszone” enz… Overdreven snelheid wordt ten allen tijden afgeraden.
De wagens worden geacht voldoende afstand te houden om snel te kunnen reageren wanneer nodig . Zo kan men reageren op een wagen die plots remt of voor een renner die plots stopt bij defect of bij een valpartij van renners. Het aantal ongevallen tussen volgwagens met blikschade tot gevolg blijft daardoor eerder beperkt.
Er bestaat ook een prioriteit wat voertuigen betreft. Dit is de volgorde : officials (commissarissen en organisatie), wedstrijddokter en ziekenwagen(s), ploegleiders, neutrale wagens, technische voertuigen, media, VIP-voertuigen.
Elk voertuig of moto die niet tussen de groene en rode vlag rijdt, neemt niet deel aan de wielerwedstrijd en moet de gewone verkeersregels volgen.
Philippe Mariën, veiligheidscoördinator Belgian Cycling:’De veiligheid van de renners, de volgers en het publiek zijn een topprioriteit voor Belgian Cycling. Wij willen hierin blijven investeren en tegelijkertijd een voortrekkersrol spelen. De wielersport is geen precieze wetenschap en vraagt bijgevolg om adequate maatregelen die het risico voor alle betrokkenen zoveel als mogelijk beperken. In die optiek was er in het verleden ook al overleg met de belangrijkste stakeholders: de renners, de teams en de organisatoren. De goede samenwerking met Vias heeft ons andere en betere inzichten gegeven over de specifieke vaardigheden die verwacht worden van chauffeurs van voertuigen in een wedstrijdkaravaan. Wij wensen de renners, de ploegen, alle volgers en het publiek een sportief opwindend en vooral veilig wegseizoen 2019.’
Karin Genoe, CEO Vias institute:’We zijn heel blij dat we onze expertise ter beschikking kunnen stellen van de Belgische Wielrijdersbond. Door deze testen zijn we zeker dat de bestuurders en motorrijders die in het peloton rondrijden in dienst van de bond medisch, psychisch en praktisch geschikt zijn voor deze moeilijke taak. Hiermee kunnen we de verkeersveiligheid van renners, toeschouwers en alle andere betrokkenen in de koers verder verhogen.’
Contactpersonen:
Stef Willems, woordvoerder Vias institute: 0473/85.59.44.
Philippe Mariën: veiligheidscoördinator Belgian Cycling: 0475/59.80.84.
