Gemiddeld doet 8% van de Belgen aan telewerk. Nochtans hebben 33% van de Belgen een job die ervoor geschikt is en werken ze bij bedrijven die telewerk aanbieden. Het potentieel is dus aanwezig. Als er morgen een verdubbeling is van het aantal telewerkers vermijden we 4% van de woon-werkverplaatsingen. Daarenboven zouden er elk jaar 25 doden en zwaargewonden minder op onze wegen zijn. Dit zijn de resultaten van nieuwe studie van Vias institute, die voor het eerst ook de impact van telewerk op de verkeerveiligheid berekende.
De context
Pendelen, een typisch Belgisch fenomeen.
De Belg legt gemiddeld 6% meer kilometers per jaar af dan de Nederlanders en 9% meer dan de Fransen, terwijl de oppervlakte van ons land veel kleiner is. De woon-werkverplaatsingen zijn goed voor ongeveer 25% van het totale aantal afgelegde kilometers en maar liefst 2/3 van de afgelegde kilometers in de spits. Tegen 2030 dreigt er zelfs een daling met 25% van de snelheid tijdens de spitsuren door het toenemende verkeer.
8% van de werknemers doet telewerk
Een van de middelen om het steeds groter wordende fileprobleem aan te pakken is telewerk. In België is het aantal bedrijven waar telewerk echt mogelijk is echter nog altijd vrij beperkt. Slechts 18% van de werkgevers met meer dan 100 werknemers bieden telewerk aan hun werknemers aan. Gemiddeld 8% van de werknemers telewerken minstens één dag per week. Bij bedrijven die telewerk aanbieden heeft 33% van de werknemers een job die in aanmerking komt hiervoor. Het potentieel om meer mensen te laten telewerken is dus zeker aanwezig.
Impact van telewerk op de verkeersveiligheid en de mobiliteit
Het doel van deze studie van Vias institute was om de ene kant na te gaan in welke mate telewerk effectief bijdraagt aan een betere mobiliteit en verkeersveiligheid. Daarnaast werden ook de mogelijke obstakels en stimulansen geïdentificeerd die het mogelijk maken om telewerk meer aan te moedigen in België.
10 telewerkers= 5 auto’s minder
Mensen die telewerken zijn misschien geneigd om tijdens de dag de wagen te nemen, maar deze verplaatsingen weegt niet op tegen de positieve effecten van telewerk op de mobiliteit. Slechts 5% van de telewerkers gebruiken de wagen immers wanneer ze van thuis uit werken om trajecten af te leggen die ze anders niet zouden doen. Ze leggen daarbij gemiddeld 12 km af.
Op dit moment worden door telewerk al 2% van de woon-werkverplaatsingen vermeden in België en tot 4% in Brussel. Telewerk maakt het mogelijk om het aantal verloren uren per voertuig te verminderen, vooral tijdens de spitsuren. Wanneer 10 personen thuis werken, betekent dit ‘s morgens en ‘s avonds gemiddeld 5 voertuigen minder op de weg voor de woon-werktrajecten.
16% telewerkers? 25 doden en zwaargewonden minder
Door 20% vermeden woon-werkverplaatsingen (bijvoorbeeld 40% werknemers die 2 dagen per week telewerken) zouden er 3200 letselongevallen en 320 doden en zwaargewonden kunnen vermeden worden. Aangezien de totaal afgelegde afstand vermindert, nemen ook de verkeersongevallen af. 8% werknemers die gemiddeld 1 dag per week telewerken zorgen voor 2% minder woon-werkverplaatsingen. Als morgen het aantal telewerkers verdubbelt zouden er elk jaar 220 letselongevallen en 25 doden en zwaargewonden minder zijn.
|
Aantal letselongevallen |
Aantal zwaargewonden |
Aantal doden 30 dagen |
|
|
Situatie 2016 |
40096 |
4103 |
637 |
|
- 4% woon-werk verplaatsingen |
39771 |
4074 |
633 |
|
Winst |
-221 |
-21 |
-4 |
|
% |
-0,8% |
-0,7% |
-0,6% |
|
-20% woon-werk verplaatsingen |
36850 |
3816 |
603 |
|
Winst |
-3245 |
-287 |
-35 |
|
% |
-8% |
-7% |
-5,4% |
Satelliet kantoor: beperkte positieve impact
De woon-werkverplaatsingen zouden met 15% zouden kunnen afnemen zodra werknemers 1 dag telewerken in een satellietkantoor. De omvang van het voordeel verschilt echter naargelang van de afgelegde afstand of het vervoermiddel dat gebruikt wordt om zich naar het satellietkantoor te begeven. De meeste verplaatsingen naar het satellietkantoor gebeuren immers met de wagen (58%). Van deze verplaatsingen is 34% eigenlijk een modale verschuiving van de trein (gebruikt om zich naar de hoofdwerkplek te begeven) naar de wagen (gebruikt om zich naar het satellietkantoor te begeven dat dichter bij de woonplaats ligt). Dit vermindert de positieve impact van satellietwerken.
Conclusie
Telewerk is een deel van de oplossing om de mobiliteitsproblemen in ons land te verminderen. Deze studie toont aan dat er een positieve impact is op de verkeersveiligheid. Als we het aantal telewerkers kunnen verdubbelen, zijn er 25 doden en zwaargewonden per jaar minder en vermijden we meer dan 220 letselongevallen. Deze studie stelt ons in staat om de obstakels voor telewerk op te lijsten en om meerdere pijlers naar voor te schuiven om telewerk aan te moedigen.
Federaal Minister van Mobiliteit François Bellot: ‘Telewerk is in mijn mobiliteitspolitiek een hefboom om bij te dragen aan een vermindering van het aantal verplaatsingen. Zo wordt de mobiliteit verbeterd. Het heeft ook een positieve impact op de verkeersveiligheid. Dat is voor mij ook een prioriteit. Om verder te kijken dan deze eerste studie, wens ik in 2018 een referentieplatform rond telewerk te creëren. Dat kan gebruikt worden als middel om te sensibiliseren rond het potentieel van telewerk. Daarnaast kan het ook dienen als begeleidingsmiddel voor kleinere en middelgrote bedrijven die een telewerkpolitiek willen ontwikkelen.’
10 pijlers om telewerk aan te moedigen
- Bedrijven aanmoedigen en begeleiden in hun telewerkbeleid. Dat kan bijvoorbeeld door het centraliseren van praktische informatie volgens de sectoren en grootte van het bedrijf of via een toolbox of door begeleiding op maat in de vorm van een adviescel.
- Vooral kleine bedrijven begeleiden. Die tellen namelijk slechts 4% telewerkers. Zij vertegenwoordigen echter 95% van de bedrijven en 42% van de werkgelegenheid in België.
- De populariteit en zichtbaarheid van telewerk in ons land verhogen, zodat het een volwaardige manier van werken wordt. Bijvoorbeeld door een nationale telewerkdag in het leven te roepen.
- Een internetsite ontwikkelen rond telewerken. Momenteel is er veel informatie te vinden op het internet, maar die is versnipperd.
- Beter meten voor een betere begeleiding. Het is vandaag moeilijk om te weten hoeveel telewerkers en getelewerkte dagen er exact zijn en hoeveel bedrijven daadwerkelijk telewerk aanbieden.
- Gedecentraliseerd werk aanmoedigen (in een satellietkantoor) Het blijft daarnaast belangrijk om tegelijkertijd het gebruik van een verantwoord vervoermiddel aan te moedigen om de positieve impact te maximaliseren.
- Telewerk tijdens de spitsuren aanmoedigen om zo het vertrek naar het werk naar later te verschuiven.
- Een mobiliteitsaanbod creëren dat overeenkomt met de nieuwe flexibele werkvormen. (vb een treinabonnement dat noodzakelijk aan een werkplek en domicilie gelinkt is)
- Innovaties en technologische ontwikkelingen steunen die het mogelijk maken om het woon-werktraject te vermijden, te verminderen of zelfs te optimaliseren.
- Het fiscale en wettelijke kader aanpassen aan de economische realiteit en de behoeften van de bedrijven. Er dient bijzondere aandacht besteed te worden aan de verzekeringen en aan de modernisering van het algemene fiscale kader op het gebied van verplaatsingen.
