Uit een nieuwe statistische analyse van Vias institute blijkt dat op de leeftijd van 12 en 16 jaar er telkens een grote stijging is van het risico op een ongeval op weg naar school. Het risico stijgt met bijna 70%. Woensdagmiddag is het gevaarlijkste moment van de schoolweek omdat alle leerlingen dan bijna gelijktijdig de school verlaten. In totaal zijn 4 op de 10 kinderen die gewond raken of sterven in het verkeer op weg naar school. Nu het schooljaar bijna terug van start gaat, geven we enkele tips om het schooljaar veilig op gang te trappen.
13 ongevallen per schooldag
Tussen 2017 en 2021 waren er in ons land gemiddeld 2250 kinderen die op weg naar of terug van school gewond geraakten in een verkeersongeval, ofwel 13 per dag. Die cijfers blijven hoog, zeker als je weet dat tijdens de coronapandemie scholen gedurende langere periode niet open zijn geweest en vakanties verlengd werden.
12 en 16 jaar zijn de risicoleeftijden, zeker voor de jongens
Op 12 jaar en 16 jaar stijgt het risico om betrokken te raken in een letselongeval op weg naar school het meest. Zo stijgt het risico tussen 11 en 12 jaar en tussen 15 en 16 jaar met 66%.
Rond 12 jaar is typisch de leeftijd waarop veel kinderen zelfstandig naar school bginnen te gaan. Het is belangrijk om hen hierop goed voor te bereiden, zodat ze over alle nodige vaardigheden en reflexen beschikken.
Op 16 jaar beginnen jongeren zich vaak met andere vervoersmiddelen te verplaatsen (o.a. met de bromfiets). Jongeren nemen door de puberteit op die leeftijd vaker risicovol gedrag aan, ook ten opzichte van andere weggebruikers. De bromfiets wordt de laatste jaren ook terug steeds populairder. Het is belangrijk om als ouder je kind hierover te informeren en het gesprek aan te gaan. Maak je kind duidelijk dat je van hem of haar ook verwacht dat het de verkeersregels volgt en niet te snel rijdt.
Voor 16-jarige jongens ligt het ongevalsrisico het hoogst. Daar stellen we 299 slachtoffers per 100000 inwoners vast. Dat is 2x hoger dan voor de 14-jarigen en 4 x hoger dan voor de 10-jarigen. In het algemeen zijn de jongens vaker betrokken in ongevallen dan meisjes. Zo is het risico voor een 16-jarige jongen 50% hoger dan dat voor een 16-jarig meisje.
Aantal slachtoffers op weg naar school per 100.000 inwoners per leeftijd en geslacht, 3-18 jaar (2017-2021)
Grootste risico op woensdagmiddag
Er zijn 38% meer slachtoffers op de terugweg dan op de heenreis naar school. Woensdagmiddag is het gevaarlijkste moment. Bijna alle kinderen verlaten dan op ongeveer hetzelfde moment de schoolpoort.
Met de fiets in Vlaanderen, te voet in Brussel en met de auto in Wallonië.
In Vlaanderen waren in totaal 51 % van alle slachtoffers met hun fiets onderweg naar school. De tendensen zijn verschillend in de andere gewesten. In Brussel ging 60 % van de slachtoffers te voet. In Wallonië waren 36% van de 3 tot 18-jarigen die slachtoffer werden op weg naar school autopassagier. Dat percentage ligt 3x hoger dan in Vlaanderen of Brussel.
Vanaf welke leeftijd zelfstandig naar school?
Vaak vragen ouders zich af wat de leeftijd is waarop hun kind voor het eerst alleen naar school kan gaan. Dat hangt van een hele hoop factoren af, zoals de weg die je moet afleggen, de verkeersdrukte de maturiteit van het kind, zijn ervaring in het verkeer, etc. Studies tonen aan dat voor de leeftijd van 8 à 9 jaar kinderen niet in staat zijn om alle verkeerssituaties de baas te kunnen. Je mag je kind dus niet overschatten.
Het is wel belangrijk dat je je kind voorbereidt om vroeg of laat zelfstandig naar school te gaan. Met de auto je kinderen blijven afzetten, vergroot het mogelijke conflict in de buurt van de scholen tussen gemotoriseerd verkeer en kwetsbare weggebruikers.
Praktische tips:
Voor alle weggebruikers:
- Respecteer de snelheidslimieten in schoolomgevingen rigoureus. Bij 40 km/u heb je al 2x zoveel kans dat een voetganger overlijdt bij een aanrijding, dan aan 30 km/u
- Hou voldoende zijdelingse afstand als je fietsers inhaalt.
- Maak altijd oogcontact aan zebrapaden. Zo ben je zeker dat de voetganger weet dat je voorrang verleent.
3 tips als je kind te voet naar school gaat
- Leg met hem het parcours al op voorhand af. Toon alle potentiële gevaren zoals opritten, en uitritten van parkings en garages, etc
- Vertrek ruim op tijd, zodat je op geen enkel moment moet lopen
- Toon hem hoe je correct en rustig moet oversteken en leg uit dat je altijd oogcontact met de bestuurders moet maken als je oversteekt op een zebrapad
3 tips als je kind met de fiets naar school gaat
- Oefen de veiligste route naar school verschillende keren op voorhand
- Heb vertrouwen in je kind, maar laat het pas alleen naar school rijden als het zichzelf daar comfortabel bij voelt. Kan het bijvoorbeeld goed de snelheden inschatten? Kan het zijn arm uitsteken en tegelijk zijn evenwicht bewaren?
- Zorg dat je kind altijd goed zichtbaar is en laat het een fietshelm dragen.
3 tips als je je kind met de auto naar school brengt
- Als je kind kleiner is dan 1m35, maak het dan altijd correct vast in een aangepast kinderzitje
- Vertrek ruim op tijd thuis, zo vermijd je dat je je onderweg moet haasten.
- Rij de auto niet tot tegen de schoolpoort. Het is rustiger voor iedereen als je de wagen wat verder parkeert en het laatste stuk te voet aflegt. Een slecht geparkeerd voertuig kan ervoor zorgen dat een kind dat oversteekt niet goed ziet én niet goed zichtbaar is.
3 tips voor de ouders van adolescenten
- Veel jongeren luisteren oortjes om naar muziek te luisteren. Dat zorgt ervoor dat ze omgevingsgeluid niet goed oppikken. Je raadt hen best aan tijdelijk uit te doen of om extra voorzichtig te zijn wanneer ze de weg oversteken.
- Dring er op aan dat ze ‘s ochtends op tijd naar school vertrekken. Door te laat te vertrekken, is het mogelijk dat ze risico’s nemen en zichzelf in gevaar brengen.
- Wil je zoon of dochter een brommer? Leg hem uit dat een hogere snelheid een hoger risico betekent en dat het essentieel is om 100% aandachtig te rijden en de verkeersregels te volgen.
