Dit weekend schakelen we traditiegetrouw over op het winteruur. Het wordt een uur vroeger donker en het zijn vooral de voetgangers die hiervan de gevolgen dragen.
Volgens een nieuwe statistische analyse van Vias institute is er een stijging van het aantal dode en zwaargewonde voetgangers met 57% tijdens het spitsuur. In Vlaanderen zijn er 50% meer zwaargewonden en doden bij de voetgangers. Deze stijging valt nog meer op in Wallonië(+67%) en in Brussel (+80%). Het is belangrijk om op dit moment de voornaamste veiligheidsredenen voor voetgangers en automobilisten nog eens te herhalen.
Meer ongevallen en meer ernstige ongevallen
De overschakeling naar het winteruur is de start van een risicovolle periode. Van oktober tot november stijgt het aantal letselongevallen met voetgangers in de avondspits met 31%. Het aantal zwaargewonde en doden bij voetgangers neemt zelfs met 57% toe. Er zijn dus niet alleen meer ongevallen, ze zijn ook ernstiger. Zo stellen we 17 doden per 1000 letselongevallen vast in oktober, tegenover 31 doden per 1000 ongevallen na de verandering van het uur.
Het is aannemelijk dat de impactsnelheid bij botsingen hoger ligt na de verandering van het uur omwille van de verminderde zichtbaarheid. Sommige bestuurders zien de voetganger niet en remmen later of helemaal niet. Natuurlijk is het ook zo dat trajecten die normaal gezien in het licht gebeuren, nu in schemering of in het donker afgelegd worden.
Evolutie van het aantal letselongevallen tussen de maand oktober en november, met een voetganger tussen 16 u en 19U periode 2007-2016
|
|
België |
Wallonië |
Vlaanderen |
Brussel |
|
Aantal letselongevallen met een voetganger |
+ 31% |
+ 42% |
+ 24% |
+ 33% |
|
Aantal dode of zwaargewonde voetgangers |
+ 57% |
+ 67% |
+ 50% |
+ 80% |
|
Ernst van ongevallen met voetgangers. (aantal dode en zwaargewonde voetgangers /1000 letsongevallen met een voetganger) |
+ 20% |
+ 18% |
+ 21% |
+ 36% |
Bron: Vias institute
Twee types ongevallen
Twee ongevalstypes doen zich voor wanneer een bestuurder een voetganger aanrijdt die binnen de bebouwde kom oversteekt.
a) De voetganger steekt over op een brede straat met verschillende stroken per richting. Hij doet op of vlakbij een oversteekplaats. De geparkeerde of stilstaande voertuigen hinderen de zichtbaarheid van zowel de voetganger als de bestuurder. De voetganger kijkt niet goed om zich heen. De bestuurder ziet de voetganger niet of te laat om nog plots te kunnen uitwijken.
b) De bestuurder merkt de voetganger op, hoewel die vaak niet reglementair oversteekt. De automobilist is al te zeker over zijn voorrang en anticipeert niet op de overstekende voetganger. De omgekeerde situatie komt eveneens vaak voor bij ongevallen met een voertuig dat naar links of rechts afdraait: de voetganger merkt het voertuig op, maar gaat ervan uit dat de bestuurder de voorrangsregels zal naleven. De voetganger houdt er dus geen rekening mee dat de bestuurder hem mogelijk niet heeft opgemerkt omdat die zijn aandacht afgeleid was door andere zaken.
Ook de fietsers ondervinden impact bij het vallen van de avond
Ook voor fietsers heeft het verkorten van de dagen een effect. Zo hebben we bij Vias institute vastgesteld dat er bijna 5 keer meer ongevallen met fietsers gebeuren bij zonsopgang en het vallen van de avond in oktober dan in juni bijvoorbeeld. Hoewel er waarschijnlijk veel meer fietsers in de lente rondrijden dan in de herfst. Het aantal fietsongevallen tijdens de dag vermindert met 30% tussen juni en oktober.
3 tips voor voetgangers
- Het is enorm belangrijk dat je als voetganger goed zichtbaar bent. Kies dus voor reflecterende kledij of fluomateriaal. Daarmee word je veel beter opgemerkt door automobilisten. Met reflecterende kledij word je immers al tot op 150 meter opgemerkt. Met donkere kledij zien autobestuurders je slechts vanop 20 meter. Ter herinnering: aan 50 km/h op een droog wegdek heeft een wagen minimum 26 meter nodig om tot stilstand te komen.
- Kijk verschillende keren vooraleer je oversteekt. Door het licht van de koplampen is het vaak moeilijk om oogcontact te maken, maar vergewis je er zeker van dat de autobestuurder is gestopt vooraleer je oversteekt. Voorrang hebben wil niet noodzakelijk zeggen dat je zomaar blind moet oversteken.
- Gebruik de oversteekplaatsen voor voetgangers. Ondanks het feit dat er zich soms ongevallen op voordoen, blijven ze de meest veilige plekken om over te steken. De wegcode stelt dat je ze moet gebruiken als er zich eentje 30 meter in de buurt bevindt.
3 tips voor automobilisten
- In november begint er een periode op onze wegen waarbij we extra alert moeten zijn. Pas je gedrag aan, zeker door te vertragen in de buurt van oversteekplaatsen voor voetgangers. Een autobestuurder moet in staat zijn te stoppen voor elke oversteekplaats, zelfs als een voetganger zich erop waagt zonder te kijken.
- Een voetganger kan zich achter een andere verschuilen. Als je stopt om een voetganger over te laten, kijk nog eens extra vooraleer je terug vertrekt dat er geen andere voetganger vlak achter hem volgt.
- Steek niet voorbij op een oversteekplaats voor voetgangers. Het is niet alleen verboden, maar ook gevaarlijk.
Karin Genoe, Afgevaardigd Bestuurder Vias institute: ‘De overgang naar het winteruur is telkens weer een periode die extra aandacht vraagt. Het is van het grootste belang dat voetgangers en fietsers goed zichtbaar zijn, maar ook de autobestuurders moeten extra alert zijn. Veel ongevallen kunnen vermeden worden als iedereen de regels respecteert en blijkt geeft van hoffelijkheid en begrip voor elkaar’.
