Je fiets of step mee op het openbaar vervoer
Het mobiliteitsprobleem in ons land is dat te veel mensen op hetzelfde tijdstip met hetzelfde vervoersmiddel op dezelfde plaats willen zijn. Dat zorgt voor structurele files van wagens omdat de wegcapaciteit niet voldoende is om het verkeer overal vlot te laten rijden. Extra rijstroken aanleggen is niet de oplossing omdat dat net zorgt voor meer files. De oplossing ligt wel in een modal shift, waarbij je mensen aanmoedigt om voor bepaalde verplaatsingen een ander vervoersmiddel dan de wagen te gebruiken. Het openbaar vervoer, de fiets of de step zijn daarbij mogelijke alternatieven, zeker als ze in combinatie met elkaar gebruikt worden. We vroegen aan de NMBS en De Lijn wat hun beleid is rond combinatie van vervoersmiddelen ook wel multimodaliteit genaamd.
Multimodaliteit, wat is dat?
Je kan met het openbaar vervoer niet tot bij elke gewenste locatie geraken, daarom is een combinatie van de verschillende vervoersmiddelen of ‘multimodaliteit’, een van de hoekstenen om de mobiliteitsgewoonten te veranderen. Door het aanbod aan onder andere deelsteps en deelfietsen aan stations is het de laatste jaren al veel gemakkelijker geworden om verschillende vervoerswijzen te combineren. Toch is dit deelaanbod niet overal voorhanden. Bovendien verkiezen sommige mensen zich te verplaatsen met hun eigen vervoersmiddel. Woordvoerder Dimitri Temmerman van de NMBS en Karen Van de Sype van De Lijn geven aan hoe hun organisaties naar deze tendensen kijken.
Karen Van der Sype, woordvoerster van De Lijn legt uit: “Als we de filedruk op onze wegen willen verlagen, moeten we allemaal wat minder automatisch voor de volledige rit in de auto stappen. De sleutel ligt bij multimodaliteit. De Lijn is een actieve promotor van multimodaliteit én een speler in de keten. Zo maakt het aanbod van ons stads- en streekvervoer deel uit van het totale mobiliteitsnetwerk.”
Ook de NMBS vervult een rol in dit netwerk. “Als ruggengraat van een duurzame mobiliteit is de NMBS een belangrijke schakel voor wie van punt a naar punt b wil reizen. Onze stations bouwen we de komende jaren verder uit tot intermodale hubs, waar reizigers eenvoudig en in alle comfort kunnen overstappen van het ene vervoersmiddel op het andere.”, zo verduidelijkt woordvoerder Dimitri Temmerman van de NMBS.
Overleg en afstemming is de sleutel tot succes
Overleg tussen de verschillende openbare vervoersmaatschappijen is natuurlijk van groot belang om een keten van multimodaliteit of combimobiliteit mogelijk te maken. Karen Van der Sype: ‘We voorzien in een optimale afstemming van het aanbod aan zogenaamde mobipunten. Al kijken we verder dan bus en tram alleen. We hebben ook de ambitie om in de toekomst andere vervoermodi aan te bieden zoals bv autonome voertuigen of watertaxi’s.’
Dimitri Temmerman vult aan: ‘We proberen de dienstregeling van andere aanbieders van openbaar vervoer te laten aansluiten op die van ons. We zorgen daarnaast voor veilige en comfortabele autoparkings en breiden de fietsparkeercapaciteit gevoelig uit. Zo zorgen we de komende jaren voor meer dan 40.000 extra fietsparkeerplaatsen aan onze stations, zodat we uitkomen op 150.000 plaatsen in totaal.
Voor De Lijn behoren kwaliteitsvolle fietsenstallingen ook tot de basisuitrusting van de mobipunten. ‘Lokale besturen zullen in de toekomst zelfs subsidies kunnen ontvangen uit het op te richten combimobiliteitsfonds, waarmee o.a. fietsenstallingen gefinancierd zullen kunnen worden op mobipunten die door de gemeenten worden ingericht’, zo verduidelijkt Karen Van der Sype.
Wat is jullie beleid om fietsen, plooifietsen, e-bikes mee te nemen op de trein?
Het station of bushalte waar je uitstapt is niet noodzakelijk de eindbestemming van je traject. Vele gebruikers nemen graag zelf hun eigen fiets, plooifiets of step mee aan boord van de trein, tram of bus. Maar wat zijn daarvoor de voorwaarden?
Temmerman: ‘Voor klassieke fietsen en e-bikes betaal je 4 euro voor een enkele rit. Dit Fiets Supplement koop je voordat je op de trein stapt en is beschikbaar via de NMBS-website, aan de loketten of aan de automaten.’
Wie zijn of haar klassieke fiets of e-bike wil meenemen op de trein, moet voor het instappen wel de treinbegeleider aanspreken. Indien het te druk is op de trein, kan de treinbegeleider weigeren dat de fiets wordt meegenomen en moet je wachten op de volgende trein. Temmerman: ’Onze nieuwste treinen beschikken wel allemaal over een multifunctioneel rijtuig: een open ruimte waar je de plaats hebt om je fiets veilig en in alle comfort mee te nemen op de trein. In totaal zijn er op onze treinen nu meer dan 4.400 plaatsen voor fietsen. Dankzij de komst van nieuwe treinen worden dat er 6.700 tegen 2025.’
Bij De Lijn mogen gewone fietsen niet op de bus of de tram. Op de Kusttram is die mogelijkheid er wel. Al mogen er maximaal 2 voertuigen op de Kusttram. Woordvoerster Karen Van der Sype: ‘Hiervoor heb je een speciaal fietsticket (2 euro) nodig. Je moet je fiets wel zelf in-en uitladen aan de deur achteraan. Als het heel druk is en je er niet op mag, betalen we je dit biljet niet terug.’
Een ander verhaal is het als je een plooifiets of plooistep wil meenemen op het openbaar vervoer.
‘Als je de andere reizigers niet hindert, mag je gratis een opgevouwen plooi of step meenemen op de tram of bus’, zo verduidelijken ze bij De Lijn. Bij de NMBS hanteren ze ongeveer dezelfde policy:‘Plooifietsen of plooisteps kunnen altijd gratis mee op de trein, op voorwaarde dat ze tijdens de treinrit worden opgeborgen, bijvoorbeeld onder de stoel’, verklaart Dimitri Temmerman.
De mogelijkheden om vervoerswijzen te combineren zullen in de komende jaren alleen maar toenemen. Het succes ervan zal voor een groot stuk afhangen van het gebruiksgemak voor de reiziger. Eén uniform betaalsysteem voor alle mogelijke vormen van mobiliteit is daarbij zeker een belangrijk element.
Hoe dan ook blijft het aangewezen om verder in te zetten op een verdere ontwikkeling van een beleid dat het mogelijk maakt om verschillende vervoersmiddelen op een makkelijke manier te combineren. Op die manier kan de autodruk op onze wegen verlicht worden.
