Elke dag zijn er 14 senioren in ons land die in een verkeersongeval gewond raken of sterven. In bijna de helft van de gevallen gaat het om een voetganger of fietser. Sinds 2015 is het aantal senioren dat gewond raakte met een ongeval met een elektrische fiets zelfs verdubbeld. Er wordt met een elektrische fiets door senioren evenveel kilometer afgelegd als met de gewone fiets en de bus samen, zo blijkt uit een analyse van Vias institute die gemaakt werd naar aanleiding van de ‘Internationale dag van de ouderen’.
Terwijl de afgelopen tien jaar het aantal letselongevallen daalde met bijna een vijfde (-19%) steeg het aantal letselongevallen bij de personen ouder dan 65 jaar met 3%.
In totaal waren er vorig jaar 4962 weggebruikers van 65 jaar of ouder die gewond raakten in ons verkeer. Dat zijn er ongeveer 14 per dag. Sinds 2009 is het aandeel van de senioren in het totaal aantal dodelijke verkeersslachtoffers gevoelig gestegen. Toen ging het om 1 op de 5 verkeersdoden (19%), momenteel gaat het over meer dan 1 verkeersdode op 4 (28%). In 2018 kwamen zo 169 personen ouder dan 65 jaar om het leven.
Vorig jaar kwamen per miljoen inwoners in ons land 53 mensen om het leven in het verkeer, bij de senioren waren er dat 79. Het verhoogd risico bij oudere weggebruikers is vooral te wijten aan hun verhoogde kwetsbaarheid. Bij oudere mensen breken de botten gemakkelijker en verwondingen genezen moeilijker. Een zelfde impact dan bij een jonger persoon heeft dus ernstigere gevolgen.
Een derde van de zware ongevallen met een autobestuurder boven de 65 jaar wordt daarentegen veroorzaakt door een medisch probleem: hartinfarct, flauwvallen door een te laag bloedsuikergehalte, desoriëntatie, etc
Bijna de helft van de slachtoffers was te voet of met de fiets
44% van de slachtoffers bij de senioren was bestuurder of passagier in een wagen. Daarnaast maken voetgangers en de fietsers bijna de helft uit van de slachtoffers bij de senioren (47%).
Bij de gebruikers van de elektrische fiets noteren we in absolute cijfers zelfs een verdubbeling van het aantal slachtoffers op een elektrische fiets sinds 2015 (van 209 naar 414). Dat gaat dan nog enkel maar over de geregistreerde slachtoffers. Want veel ongevallen met een elektrische fiets zijn enkelzijdige ongevallen waarbij er geen tegenpartij betrokken is. De slachtoffers gaan daarbij vaak rechtstreeks naar het ziekenhuis zonder dat de politie het ongeval kan registreren.
Het aantal slachtoffers bij de senioren neemt ook opvallend toe bij de motorrijders. Sinds 2009 is het aantal slachtoffers met een motorfiets met zelfs 168% toegenomen. Dit komt mogelijk omdat ouderen, eens ze met pensioen zijn, meer tijd hebben en dus langere afstanden afleggen. Omdat de fysieke capaciteiten met de jaren afnemen, is het belangrijk dat ze met een moto rijden die nog bij hun fysieke mogelijkheden past. Ze moeten daarbij dus overwegen te rijden met een minder krachtige motor.
De mobiliteit van de senioren: de elektrische fiets in opmars.
Dat er steeds meer ongevallen met de elektrische fiets gebeuren heeft uiteraard ook te maken met het toegenomen gebruik van dit vervoersmiddel. Op basis van verplaatsingscijfers van Vias institute bij meer dan 3000 Belgen blijkt dat 7% van alle afgelegde kilometers van senioren afgelegd wordt met een elektrische fiets. Dat percentage is even hoog als het percentage kilometers die met een gewone fiets…en de bus samen worden afgelegd.
In totaal wordt 11% van alle kilometers door senioren met de fiets (zowel elektrisch als klassieke fiets) afgelegd en 8% te voet. 19% van de aflegde kilometers in het verkeer door senioren worden dus op een actieve manier afgelegd. Bij de gemiddelde volwassen populatie in ons land is dat maar 12%.
Toch blijft ook bij de senioren de auto het verplaatsingsmiddel waarmee ze meer dan de helft (56%) van hun kilometers afleggen.
Minder ver met de wagen, meer kilometers met de elektrische fiets.
Senioren leggen gemiddeld genomen per dag 32 kilometer af met de wagen. Dat is beduidend minder dan de modale volwassen Belg, die 45 kilometer per dag met de wagen aflegt.
De elektrische fiets wordt niet alleen meer gebruikt door senioren, ze leggen er ook gemiddeld 21 kilometer per dag mee af. Dat is ook bijna 4 kilometer meer dan de gemiddelde volwassene die 17 kilometer per dag met zijn elektrische fiets rijdt.
1 op de 7 senioren maakt geen enkele verplaatsing
Uit onze cijfers blijkt duidelijk dat de dagelijkse mobiliteit bij de senioren lager ligt dan die van de modale Belg. De Belg legt gemiddeld 76 kilometer per dag af. Voor senioren is dat gemiddeld 33 kilometer.
1 op de 7 senioren (14%) in ons land maakt dagelijks zelfs geen enkele verplaatsing en blijft dus de hele dag thuis. Bij de totale volwassen populatie is dat 1 op de 12 personen (8%).
Conclusie
De verkeersveiligheid van senioren wordt een steeds belangrijker probleem binnen de verkeersveiligheid. Zo neemt het aantal gebruikers van de elektrische fietsen bij de senioren toe. Ze rijden er mee over langere afstanden en vaak tegen hogere snelheden.
Alle vormen van actieve mobiliteit bij senioren moeten zeker ondersteund worden. Zo moet de overheid verder investeren in veilige en voldoende brede fietspaden, maar moet er ook ingezet worden op een goede sensibilisering naar de senioren. Daarbij moet zeker aandacht zijn voor het gevaar van de dode hoek (zowel voor, achter als aan de zijkant bij vrachtwagens) en het promoten van het dragen van de fietshelm of andere beschermende kledij. Het volgen van een cursus bij de eerste aankoop van een elektrische fiets is aan te raden.
Oudere motorgebruikers moeten ook stilstaan bij het feit dat ze door het ouder worden zelf op fysiek vlak van hun mogelijkheden verliezen. Ze moeten daarbij overwegen om naar een minder krachtige motor over te stappen die ze makkelijker onder controle kunnen houden.
