De coronacrisis heeft tot gevolg dat het aantal werknemers dat aan telewerk doet spectaculair gestegen is. Momenteel is tot 45 % van de actieve Belgen 1 of meer dagen thuis aan het werk. 1/5 van de telewerkers werkt zelfs elke dag van thuis. Het vermijden van de files blijft de belangrijkste motivatie voor de telewerkers. Daarentegen is het verlies van sociaal contact een mogelijke rem op telewerk. Dit zijn enkele resultaten uit een nieuwe enquête van Vias institute en de FOD Mobiliteit naar aanleiding van de Nationale Telewerkdag die morgen op 22 september gehouden wordt.
Om meer te weten te komen over telewerk bevroeg Vias institute een representatieve steekproef van 1500 Belgen.
Percentage telewerkers verdubbeld
Dat het aantal telewerkers fors gestegen is door de Covid19-crisis wekt geen verbazing. Die tendens naar meer telewerk was al merkbaar voor de lockdown. Waar vorig jaar 22% van de Belgen wel eens aan telewerk deed, gaf 33% van de Belgen aan dit jaar voor de coronacrisis al wel eens te telewerken. Momenteel loopt dat cijfer op tot 45%! Dat is een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Meer werknemers hebben ontdekt dat ze mogelijk een job hebben die via telewerk kan gebeuren. 54% zegt over een job te beschikken die al dan niet met aanpassingen aan bv de openingsuren geschikt is voor telewerk. Ook dat is een stijging ten opzichte van vorig jaar (45%).
1/5 van de telewerkers werkt fulltime thuis
Ook het aantal dagen dat getelewerkt wordt, neemt toe. 29% van de werknemers die telewerkt werkt nu 3-4 dagen van thuis. 22% van de telewerkers werkt zelfs elke dag thuis. Dat was voor de crisis maar 3%.
6 op de 10 wil na de crisis even veel of meer gaan telewerken
Als gevolg van de ervaring met telewerk zegt bijna de helft van de Belgen (44%) na de gezondheidscrisis op deze manier te willen blijven werken. Iets minder dan één Belgische werknemer op vijf (18%) zou zelfs meer dagen willen telewerken. 6 op de 10 telewerkers (62%) wil dus na de crisis even veel of meer gaan telewerken. 38% van de mensen die telewerken wil het aantal telewerkdagen verminderen eens de coronacrisis achter de rug is.
Vermijden woon-werktraject belangrijkste voordeel
42% van de telewerkers vindt de tijdswinst door het niet-afleggen van het woon-werktraject de belangrijkste reden om te blijven telewerken. In het verlengde daarvan stelt 31% dat ze geen of minder stress of vermoeidheid ervaren omdat dat pendeltraject wegvalt. 11% geeft aan dat een betere balans tussen werk- en privéleven ervoor zorgt dat ze willen blijven telewerken.
Sociaal contact mogelijke rem op verdere groei telewerk
De grootste rem op meer telewerk blijkt het verlies aan sociaal contact te zijn. 44% van de telewerkers geeft dat aan als de belangrijkste reden. 16% geeft ook aan dat het moeilijker is om werk en privé te scheiden en 14% van de telewerkers vindt zijn job niet compatibel met telewerk. Thuiswerken creëert natuurlijk een nieuwe omgeving die voor iedereen een andere impact kan hebben. 33% van de werknemers met inwonende kinderen ervaart telewerken als veel moeilijker wanneer de kinderen thuis zijn.
27% van de telewerkers heeft geen geschikte ruimte
44% had al voor de crisis een goede werkplek thuis. 30% heeft thuis zijn plek anders ingericht zodat het comfortabeler werd om te telewerken. 27% van de telewerkers zegt thuis niet over een goede werkplek te beschikken. Het is zeker belangrijk om aandacht te schenken aan een goede ergonomie op je thuisplek thuis. Zo beschikt 39% van de telewerkers niet over een bureaustoel.
Impact op mobiliteit
61% van de telewerkers gebruikt de auto om naar het werk te gaan, 23% neemt de trein, 22% de fiets en soms is er een combinatie van deze vervoersmiddelen. Doordat veel meer mensen dan vroeger telewerken is het aantal files fors teruggelopen. 87% van de telewerkers zegt ook geen extra verplaatsingen uit te voeren op de dagen dat ze telewerken. Dit alles heeft uiteraard niet alleen een gunstige impact op de mobiliteit, maar is ook beter voor het milieu.
Meer dan 8 op de 10 van de werkgevers ook positief
Ook de werkgevers zien na periode van verplicht telewerk -en ondanks de beperkte aanpassingstijd -heil in telewerk. De SD Worx bevraging bij meer dan 500 Vlaamse, Waalse en Brusselse werkgevers leert ons hoe Belgische werkgevers hiernaar kijken. Katleen Jacobs, managing consultant bij SD Worx: “Bijna 90% van de Belgische werkgevers plant om in de toekomst telewerk te blijven aanbieden. Meer dan acht op tien werkgevers ervaren het telewerk als positief; vooral op het vlak van medewerkerstevredenheid, welzijn en autonomie. Onderaan de lijst bengelen ‘de samenwerking in teams’ en ‘leidinggeven op afstand’. Hier is dus ruimte voor verbetering, zoals door begeleiding en opleiding van leidinggevenden en het creëren van een vertrouwenscultuur."
Geen ‘one size fits all’ voor werkgevers
Hoewel telewerk geen zaligmakende formule is voor elke werkgever, zijn de meeste Belgische werkgevers het erover eens dat een omvattend telewerkbeleid en een brede vertrouwenscultuur dé ingrediënten zijn om van telewerk een succesrecept te maken. Ook hier is ruimte voor verbetering. Zo ontbreekt bij zes op de tien werkgevers nog een duidelijk beleid, zeker bij de kleinere organisaties: “Een telewerkbeleid zorgt voor duidelijke afspraken rond bereikbaarheid en verplichtingen. Vind je het bijvoorbeeld noodzakelijk dat je medewerkers op een bepaald moment fysiek aanwezig zijn voor een meeting, dan kan je simpelweg naar de policy verwijzen”, weet Katleen Jacobs van SD Worx die bedrijven begeleidt.
Conclusie
Telewerk is de laatste maanden de norm geworden voor veel werknemers. Bijna alle werknemers die potentieel kunnen telewerken hebben dat de afgelopen maanden ook gedaan. Dat heeft zeker geleid tot gunstige effecten op de mobiliteit, maar ook op werkvlak heeft 6 op de 10 werknemers telewerken positief geëvalueerd. Negen op tien van de werkgevers zijn ook overtuigd om telewerk aan te blijven bieden. Al blijft het belangrijk om als werkgever te blijven investeren in een duidelijk telewerkbeleid, het creëren van een vertrouwenscultuur, begeleiding en opleiding van leidinggevenden en het betrekken van je medewerkers.
Er zijn uiteraard ook werknemers die telewerk niet volledig omarmen en die na deze gezondheidscrisis terug minder willen telewerken. De grootste rem voor hen is het gebrek aan sociaal contact met hun collega’s. Werkgevers betrekken hen best in het zoeken naar een nieuw evenwicht.
Morgen wordt op de laatste dag van de Week van de Mobiliteit de Nationale Telewerkdag georganiseerd. Er wordt tijdens een live webinar op www.facebook.com/viasinstitute en op www.telewerken.be verder gedebatteerd over alle mogelijke pro’s en contra’s van telewerk. Dit webinar is een initiatief van de FOD Mobiliteit, samen met de partners Pami, Netwerk Duurzame Mobiliteit, Bar d’office, UW, BBLV, Digital Wallonia, SD Worx en SPW Wallonië.
"Ik ben er altijd al van overtuigd geweest dat telewerk echt kon bijdragen tot het verminderen van de mobiliteitsproblemen die in het bijzonder door verkeerscongestie worden veroorzaakt. Een nationale telewerkdag past bijgevolg perfect in het kader van de week van de mobiliteit. De gezondheidssituatie heeft ervoor gezorgd dat meer burgers verplicht moesten telewerken terwijl ze dat voordien niet of maar af en toe deden. Vandaag presteren een groot aantal werknemers voor wie de job het toelaat het grootste deel van hun uren van thuis uit. Zowel werknemers als werkgevers beschouwen de globale balans als vrij positief. En het heeft ook een reële impact op de mobiliteit", aldus federaal minister van mobiliteit François Bellot. "Op z'n minst werd hiermee de terughoudendheid voor een deel weggewerkt en in vele gevallen zal de formule behouden worden. Het zal er evenwel op aankomen om de gulden middenweg te vinden om sociaal contact, teamgeest en ondernemingszin niet verloren te laten gaan. In die context biedt de FOD Mobiliteit een uiterst zinvol debat aan over deze aangelegenheid en ik kijk alvast uit naar de geformuleerde voorstellen om de implementatie van telewerk te verbeteren.”
Contactpersonen:
Stef Willems: woordvoerder Vias institute: 0473/85.59.44.
Thomas De Spiegelaere: woordvoerder FOD Mobiliteit en Vervoer: 0485/19.59.63
Eva De Schryver: persverantwoordelijke SD Worx: 0496/02.67.08.
